Kracht, snelheid en behendigheid – De kunst van het moderne sprinten 

Het tikkende geluid van helikopterbladen in de verte dat steeds luider wordt; het gedempte gepraat van de teamstaf terwijl ze hun finishtassen controleren; een opkomend gevoel van opwinding onder de fans die zich aan de hekken vastklampen, vechtend om een glimp op te vangen van hun favoriete renners – dit alles is in een flits voorbij wanneer het peloton met 70 kilometer per uur voorbijraast. 

Een snel stukje geschiedenis 

Sprint-finishes zijn een spannend onderdeel van onze sport en voor Team dsm-firmenich PostNL vormen ze sinds de oprichting in 2008 de ruggengraat en sterke pijler van het succes van het team. Inmiddels heeft het team meer dan 200 sprintoverwinningen behaald in zijn drie programma’s. 

Met Kenny van Hummel, die aan het eind jaren 2000 meerdere wedstrijden voor het team op zijn naam schreef, via de ontwikkeling van de Duitse sprintgrootheden Marcel Kittel en John Degenkolb in de jaren 2010, naar recentere Grote Ronde-successen met Michael Matthews en Alberto Dainese: sprinten heeft altijd deel uitgemaakt van het DNA van het team. 

Team dsm-firmenich PostNL hoofdtrainer Rudi Kemna licht toe: “We zijn trots op onze geschiedenis in de sprint-finishes als team. Het is een gebied waar we ons vanaf het begin op wilden richten en onze ontwikkeling tot een van de meest dominante sprinttreinen in het mannenpeloton heeft ons veel succes gebracht. De concurrentie is inmiddels sterker geworden en er is veel veranderd, maar we zijn het sprinten als een van onze belangrijkste pijlers en prestatiegebieden blijven zien. Ook de afgelopen jaren hebben we geweldige resultaten op het hoogste niveau van de wielersport geboekt, niet alleen in ons Mannenprogramma, maar ook in ons Development- en Vrouwenprogramma. De beroemde overwinning op de Champs-Elysees tijdens de eerste moderne Tour de France Femmes is hier een mooi voorbeeld van.” 

“Het sprinten weerspiegelt de ideeën die we als team nastreven. Iedereen moet echt als een hechte groep samenwerken om de sprint-finisher naar de juiste plek te brengen, zodat deze er richting de eindstreep helemaal voor kan gaan. Elke renner in de groep en in de trein is belangrijk en speelt zijn eigen rol in het team om aan het eind van de dag een goed resultaat te kunnen behalen. Het is voor een renner onmogelijk om het alleen te doen.” 

Van old-school naar een nieuwe wind 

Zoals Rudi al aangaf, had de ploeg een van de meest formidabele lead-out treinen in het mannenpeloton. De tegenstanders wisten dat ze een zware tijd tegemoet gingen als de ploeg met de kenmerkende twee-strepentrui naar voren kwam met een negen renners sterke armada. In het begin van de jaren 2010 was er een duidelijke scheiding tussen “klassements-teams” en “sprintteams”, de volledig toegewijde ploegen hadden in wedstrijden slechts één hoofddoel.  

Maar het moderne wielrennen is veranderd en teams hebben tegenwoordig meerdere doelen in elke etappe of wedstrijd, en dit brengt zijn eigen uitdagingen met zich mee.  

We spraken met Team dsm-firmenich PostNL Men’s sprint group coach Roy Curvers, die zelf deel uitmaakte van die formidabele sprinttrein. Hij legt ons meer uit. 

 “De aanpak van sprinten komt in golven. In het begin van de jaren 2010 hadden we volledige wedstrijdploegen die bestonden uit een sprinttrein, zoals wij het destijds met Kittel of Degenkolb opnamen tegen Greipel en Cavendish. Tegenwoordig is dat anders en hebben teams verschillende doelen in etappekoersen en Grote Rondes.” 

Roy reflecteert verder op de ontwikkeling van het koersen door de jaren heen. Hij denkt dat het algemene niveau van het hele peloton en de noodzaak voor klassementsploegen om vooraan te staan in sprints ook heeft bijgedragen aan de manier waarop die snelle finales worden gereden. 

“Vroeger werd het klassement beslist op minuten en niet op seconden. Toen maakten ze zich niet al te druk over de drie seconden die je kon verliezen in een ontsnapping, maar tegenwoordig is iedereen vastbesloten om geen gat te laten vallen richting de finish. In het begin van de jaren 2010 kon je vijf of zes man fris houden tot de laatste paar kilometer en de rode loper uitrollen voor je sprint-finisher, nu is het onmogelijk om op te schuiven met zo’n grote groep omdat elke ploeg en renner vooraan wil zitten.” 

Flip it and reverse it 

In de woorden van Missy Elliot legt Roy uit hoe we nu omgekeerd moeten werken als het gaat om het benaderen van de sprint-finish in vergelijking met vijf of tien jaar geleden.  

“Vroeger lag de focus op het zo fris mogelijk houden van zoveel mogelijk mannen om allemaal op te rukken in de laatste drie kilometer, terwijl het er nu meer om gaat hoe we de finisher in een goede positie krijgen om mee te kunnen doen op het laatste rechte stuk en vanaf daar omgekeerd te werken. Je moet nadenken waar je je energie slim insteekt, zodat je in die juiste positie kunt komen om mee te strijden voor resultaat.” 

Dit heeft ook invloed op het samenstellen van een ploeg voor een koers. Uitgaande van het parcours beoordeelt de performance-staf van het team de doelen en maakt op basis daarvan een line-up. Zo kan bijvoorbeeld een renner die helpt bij het opzetten van de lead-out, ook beklimmingen over en de klassements-finishers positioneren voor de finale. In een ander scenario kan een meer traditionele klimmer ondersteunen bij het vroege werk in een sprintetappe. 

(Sprint) Camp Rock 

Zoals het team nu is samengesteld, zijn er zo’n tien tot vijftien jongens die zich het hele jaar door meer richten op het sprinten of het helpen in de sprints. 

“In een ideaal scenario zouden we graag in staat zijn om renners gemakkelijk in en uit het team te kunnen wisselen, terwijl de groep tegelijkertijd naadloos blijft samenwerken. Natuurlijk willen we de sprint-finisher voor langere periodes van het jaar koppelen aan lead-outs en positioneringsmannen, maar we moeten ook flexibel blijven in geval van blessures en ziekte.” 

Een belangrijke toevoeging op de ontwikkeling van deze naadloze overgang tussen renners is de focus van het team op het organiseren van specifieke sprintkampen.   

“De sprintkampen zijn vooral interessant omdat de jongens in de sprintgroep elkaar niet alleen beter leren kennen op en naast de fiets, maar ook omdat we echt kunnen ingaan op dingen als: de kunst van het sprinten, het delen van ervaringen, het versterken van elkaar en hoe we als eenheid willen werken in wedstrijden.” 

  Roy geniet duidelijk van de sprintgroep en is er trots op. Hij haalt energie uit iedereen die erin zit. 

“Enerzijds beschikken we over veel ervaring binnen het team en hebben we een duidelijk beeld van hoe we de sprintgroep willen vormgeven. Anderzijds brengen alle renners hun persoonlijke ervaringen mee, al dan niet gebaseerd op kennis die ze hebben opgedaan bij andere teams. Het sprintkamp van dit jaar was een leuke periode waarin we de tijd hadden om met iedereen te praten en samen konden uitwerken hoe we onze doelen willen bereiken.” 

Improviseren. Aanpassen. Overwinnen. Leren. 

Door de aard van de sport en het enorme aantal deelnemers is de kans groter dat je verliest dan dat je wint. Split-second beslissingen of acties kunnen een hele race beslissen, dus het is belangrijk om goed voorbereid te zijn, maar ook om dat in balans te houden met het element “racen op instinct”.   

Roy vervolgt: “Zelfs als je 1000 mogelijke scenario’s doorspreekt, mis je misschien enkele details en als je 1000 scenario’s probeert te onthouden, raak je alleen maar in de war. Onze eerste focus bij het analyseren van een komende sprint is om eenvoudige, duidelijke punten, die aangeven waar we in welke positie willen zijn in de finale, scherp te hebben.” 

Het is vervolgens het vermogen om dingen vanuit flow te doen of zoals Roy het noemt “uit automatisme”, dat zo essentieel is om iedereen als een hechte eenheid te laten functioneren in de finale.  

“We willen dat de jongens van elkaar leren, de race kunnen lezen, en vertrouwen hebben in zichzelf en elkaar om doortastend te kunnen reageren wanneer er op belangrijke momenten onvoorziene dingen gebeuren.” 

Om dit te bereiken is het ook belangrijk dat de jongens op een constructieve manier reflecteren hoe alles is gegaan door goede gesprekken met elkaar te hebben. Als de kunst van het sprinten een opera zou zijn, dan neemt Roy op die momenten de rol van dirigent op zich.  

“Uiteindelijk zit de kracht in het feit dat de mannen die gesprekken zelf voeren. Zij waren op dat moment samen, voelden wat hun benen deden, voelden waar de wind vandaan kwam, en zagen wat het peloton deed.”  

“Het is belangrijk dat de jongens constructief zijn in hun discussies en dat ze elkaar in de races die ze samen rijden altijd proberen te verbeteren, en daarnaast leren van wat goed ging en wat niet. Als dat blijft gebeuren, weet ik zeker dat we samen mooie stappen blijven maken.”   

De werkwijze van Team dsm-firmenich PostNL heeft zijn vruchten afgeworpen in de afgelopen periode. Op het moment van schrijven heeft de sprintgroep van het team dit jaar acht overwinningen behaald met drie verschillende renners. Iedereen rijdt met steeds meer zelfvertrouwen samen, wat het vertrouwen en geloof in zichzelf, maar ook in hun teamgenoten versterkt. 

Uren en maanden werk voor een inspanning van 20 seconden 

Het is duidelijk dat er veel planning en hard werk wordt verricht door verschillende mensen binnen het team, zowel voor als achter de schermen, om een succesvolle sprinttrein en -groep te vormen. Het gaat hier echter om professioneel wielrennen en niet om een computerspel, en zoals eerder vermeld spelen variabelen in de echte wereld altijd een rol. Misschien heeft een renner last gehad van ziekte in de aanloop naar een belangrijke wedstrijd, is er een valpartij geweest in de finale, of kiezen andere teams voor een andere tactische benadering. De lijst met mogelijke scenario’s die van invloed kunnen zijn op al die uren werk voor die ultieme sprint naar de finishlijn lijkt eindeloos.

Maar zoals Roy het zo mooi en eenvoudig zegt: “We kunnen alleen maar controleren wat we kunnen controleren en daar moeten we ons op richten.” 

Onze collectieve kracht is de wijze waarop we plannen en ons voorbereiden. Het stelt ons in staat om op de weg op de best mogelijke manier te reageren op variabelen en veranderingen. Dat kan alleen door een volledige samenwerking als team en iedereen om ons heen te vertrouwen. Door te leren van het verleden en elkaar te blijven pushen om beter te worden. Op die manier kunnen we de nalatenschap van het team voortzetten en nog meer sprintsuccessen behalen in de grootste wedstrijden.